کسی که چهره‌ی ریاضیات کرمان را عوض کرد
آبان ماه 1390 نخستین جایزه‌ی عمومی کردن ریاضیات از طرف خانه‌ی ریاضیات کرمان به خانم «بتول باقری» دبیر بازنشسته‌ی ریاضیات، به پاس یک عمر تلاش صادقانه و خستگی‌ناپذیر در جهت ترویج علم و دانایی و عمومی کردن ریاضیات اهدا شد. این بانوی فرهیخته در هفدهم تیرماه امسال پس از هشت سال مبارزه با بیماری سرطان درگذشت. آنچه می‌خوانید مختصری از شرح فعالیت‌ها و تلاش‌های او است.
«بتول باقری» اول مهر 1330 در کرمان دیده به جهان گشود. تا سال سوم ابتدایی در کرمان و مابقی تحصیل خود را، به جهت شغل پدر، در مشهد گذراند. در سال 1349 با گرفتن دیپلم ریاضی هم‌راه با همسرش «مهدی رجبعلی پور» به کشور کانادا رفت و لیسانس خود را از دانشگاه دالهوسی کانادا دریافت کرد و پس از آن در مقطع کارشناسی ارشد همین دانشگاه مشغول به تحصیل شد و در این مدت به قدری از خود استعداد و پشتکار نشان داد که به رغم سرزنش و مخالفت استادان، به دلیل هم‌راهی کردن همسر و فرزندانش، تحصیلات خود را نیمه‌کاره رها کرد و در شهریور 1355 به هم‌راه همسر و فرزندانش به ایران بازگشت.
وی در سال 1357 به عنوان دبیر ریاضی در بابلسر به استخدام آموزش و پرورش درآمد. پس از بازگشایی دانشگاه‌های کشور و رونق گرفتن دانشگاه کرمان (به همت شادروان مهندس افضلی‌پور) به وطن خود بازگشت و از آن زمان در آموزش و پرورش کرمان به خدمت خود ادامه داد.
پس از شکل‌گیری پژوهشکده‌ی تعلیم و تربیت، بتول باقری مسئولیت بخش ریاضی پژوهشکده را عهده‌دار شد؛ وی در این دوران با به‌کار‌گیری ایده‌های خلاقانه و بدیع خود، تلاش ادامه‌داری را در جهت تشویق دانش‌آموزان به فهم بهتر ریاضی و زدودن تصویر خشنی که از ریاضیات در ذهن داشتند؛ آغاز کرد.
وی برای انجام این کار ابتدا به سراغ معلمان ریاضی رفت و در تاریخ 2/3/1373 از تعداد زیادی از معلمان ریاضی استان در منزل شخصی خود دعوت کرد و به این ترتیب نخستین گام برای تشکیل انجمن دبیران ریاضی کرمان «ادراک» برداشته شد. البته برای تشکیل این انجمن باید مسئولان آموزش و پرورش را با خود هم‌گام می‌ساخت. برای جلب حمایت آن‌ها تعداد زیادی از صاحب‌نظران را دعوت کرد تا با سخنرانی در جلساتی با حضور مسئولان استان، اهمیت این موضوع را روشن کنند.
بالاخره پس از دو سال، تلاش بی‌وقفه‌ی وی به ثمر نشست و در 31/3/1375 اولین دوره‌ی انجمن، کار خود را در پژوهشکده‌ی تعلیم و تربیت آغاز کرد. پس از آن که سال 2000 میلادی (1379 هجری خورشیدی) توسط یونسکو به عنوان سال جهانی ریاضیات اعلام شد تا همه‌ی کشورهای جهان در جهت همگانی‌سازی ریاضیات گام‌های موثری بردارند؛ به همت بتول باقری و همسرش «خانه‌ی ریاضیات کرمان» در همان سال تاسیس شد.
پارک ریاضیات از پروژه‌هایی بود که با ایده و پی‌گیری‌های مجدانه‌ی ایشان و همسرشان در همان سال کلید خورد. در همان سال به همت خانم باقری و آقای حسینی نژاد (از دبیران ریاضی استان) تعداد 114 عنوان کتاب و از هر کدام 33 نسخه تهیه و در 33 ناحیه‌ی استان توزیع شد که این کتاب‌ها نقطه‌ی آغازی برای انجام تحقیقات آموزشی در آموزش و پرورش استان کرمان شدند.
باقری در همان سال جهانی ریاضیات، پیش‌نهاد تشکیل بسیج ریاضی را در مدارس حاشیه‌ی شهر به «ادراک» داد. در این طرح چهار مدرسه‌ی دخترانه و چهار مدرسه‌ی پسرانه شرکت کردند که در هر مدرسه اتاقی به ریاضیات اختصاص داده شد تا در آن اتاق‌ها دانش‌آموزان به بحث روی مسائل ریاضی که تکلیف منزل بود؛ در مدرسه بپردازند. عصرها یا بین کلاس‌ها، معلمان ریاضی این مدارس به شکل اضافه‌کار بچه‌ها را به صورت گروهی به حل مسئله وامی‌داشتند و بر راه‌حل‌ها نظارت می‌کردند.
باقری به شکل مستقیم مسئول این کار بود و خودش پی‌گیری‌ها و هماهنگی‌های لازم را با آموزش و پرورش و مدارس راهنمایی داوطلب انجام می‌داد و در جلساتی که برای معلمان داوطلب می‌گذاشت؛ اهداف برنامه را برای‌شان روشن می‌ساخت. این کار بازخورد بسیار خوبی در بین دانش‌آموزان و معلمان داشت و استقبال بچه‌ها از این اتاق به قدری بود که حتی مجبور بودند برای شرکت در برنامه‌های این اتاق از قبل نوبت بگیرند. در همان سال نیز جلسات گپ ریاضی به همت خانم باقری در سالن اجتماعات پژوهشکده برگزار شد.
برای انتقال فعالیت‌های انجمن به سایر مناطق استان نیز چندین جلسه با سرگروه‌های شهرستان‌ها برگزار کرد تا تجربیاتش را به آن‌ها منتقل کند و آن‌ها نیز در برنامه‌های انجمن شرکت داشته باشند. خرید کتاب‌های مفید ریاضی و تجهیز کتاب‌خانه‌های شهرهای استان به‌خصوص شهرهای جنوبی استان به این کتاب‌ها از دیگر اقداماتی بود که انجمن با تلاش این بانوی فرهیخته انجام داد.
تلاش پی‌گیر در جهت ارتباط بین دانشگاه و معلمان نیز از جمله تلاش‌های پی‌گیر این معلم دلسوز بود که این امر را از طریق برگزاری جلسات سخنرانی و بحث و گفتگو در انجمن و دانشگاه به انجام می‌رسانید.
وی پس از تشکیل خانه‌ی ریاضیات هم تمامی موارد یاد شده را با ایده‌هایی بهتر و جذاب‌تر و در سطح وسیع‌تر در این مکان پی‌گیری کرد.
برگزاری انواع نمایشگاه‌های دائمی و موقت با هدف عمومی کردن فرهنگ تفکر و ریاضیات، انواع مسابقه‌های«لیگ بازی و اندیشه» و مسابقه‌های ریاضی در سطح مدارس، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و بازی در پرورشگاه‌ها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های ضمن خدمت معلمان و برگزاری کلاس‌های آموزشی با روش‌هایی متفاوت از روش‌های مدرسه‌ای برای پرورش خلاقیت دانش‌آموزان، برخی از فعالیت‌های خانه‌ی ریاضیات کرمان است که همه با ایده‌ها و حمایت‌ها و پی‌گیری‌های این بانوی فرهیخته‌ی کرمانی به انجام رسیده و می‌رسند. اگرچه امروز او در بین ما نیست؛ اما چراغی که او برافروخت؛ روشنگر مسیر زندگی هزاران کرمانی شد و تاثیر فعالیت‌ها و تلاش‌های او هم‌چنان در شهر و دیارمان باقی خواهد ماند. روحش شاد و راهش پر رهرو باد.
«بتول باقری» اول مهر 1330 در کرمان دیده به جهان گشود. تا سال سوم ابتدایی در کرمان و مابقی تحصیل خود را، به جهت شغل پدر، در مشهد گذراند. در سال 1349 با گرفتن دیپلم ریاضی هم‌راه با همسرش «مهدی رجبعلی پور» به کشور کانادا رفت و لیسانس خود را از دانشگاه دالهوسی کانادا دریافت کرد و پس از آن در مقطع کارشناسی ارشد همین دانشگاه مشغول به تحصیل شد و در این مدت به قدری از خود استعداد و پشتکار نشان داد که به رغم سرزنش و مخالفت استادان، به دلیل هم‌راهی کردن همسر و فرزندانش، تحصیلات خود را نیمه‌کاره رها کرد و در شهریور 1355 به هم‌راه همسر و فرزندانش به ایران بازگشت.
وی در سال 1357 به عنوان دبیر ریاضی در بابلسر به استخدام آموزش و پرورش درآمد. پس از بازگشایی دانشگاه‌های کشور و رونق گرفتن دانشگاه کرمان (به همت شادروان مهندس افضلی‌پور) به وطن خود بازگشت و از آن زمان در آموزش و پرورش کرمان به خدمت خود ادامه داد.
پس از شکل‌گیری پژوهشکده‌ی تعلیم و تربیت، بتول باقری مسئولیت بخش ریاضی پژوهشکده را عهده‌دار شد؛ وی در این دوران با به‌کار‌گیری ایده‌های خلاقانه و بدیع خود، تلاش ادامه‌داری را در جهت تشویق دانش‌آموزان به فهم بهتر ریاضی و زدودن تصویر خشنی که از ریاضیات در ذهن داشتند؛ آغاز کرد.
وی برای انجام این کار ابتدا به سراغ معلمان ریاضی رفت و در تاریخ 2/3/1373 از تعداد زیادی از معلمان ریاضی استان در منزل شخصی خود دعوت کرد و به این ترتیب نخستین گام برای تشکیل انجمن دبیران ریاضی کرمان «ادراک» برداشته شد. البته برای تشکیل این انجمن باید مسئولان آموزش و پرورش را با خود هم‌گام می‌ساخت. برای جلب حمایت آن‌ها تعداد زیادی از صاحب‌نظران را دعوت کرد تا با سخنرانی در جلساتی با حضور مسئولان استان، اهمیت این موضوع را روشن کنند.
بالاخره پس از دو سال، تلاش بی‌وقفه‌ی وی به ثمر نشست و در 31/3/1375 اولین دوره‌ی انجمن، کار خود را در پژوهشکده‌ی تعلیم و تربیت آغاز کرد. پس از آن که سال 2000 میلادی (1379 هجری خورشیدی) توسط یونسکو به عنوان سال جهانی ریاضیات اعلام شد تا همه‌ی کشورهای جهان در جهت همگانی‌سازی ریاضیات گام‌های موثری بردارند؛ به همت بتول باقری و همسرش «خانه‌ی ریاضیات کرمان» در همان سال تاسیس شد.
پارک ریاضیات از پروژه‌هایی بود که با ایده و پی‌گیری‌های مجدانه‌ی ایشان و همسرشان در همان سال کلید خورد. در همان سال به همت خانم باقری و آقای حسینی نژاد (از دبیران ریاضی استان) تعداد 114 عنوان کتاب و از هر کدام 33 نسخه تهیه و در 33 ناحیه‌ی استان توزیع شد که این کتاب‌ها نقطه‌ی آغازی برای انجام تحقیقات آموزشی در آموزش و پرورش استان کرمان شدند.
باقری در همان سال جهانی ریاضیات، پیش‌نهاد تشکیل بسیج ریاضی را در مدارس حاشیه‌ی شهر به «ادراک» داد. در این طرح چهار مدرسه‌ی دخترانه و چهار مدرسه‌ی پسرانه شرکت کردند که در هر مدرسه اتاقی به ریاضیات اختصاص داده شد تا در آن اتاق‌ها دانش‌آموزان به بحث روی مسائل ریاضی که تکلیف منزل بود؛ در مدرسه بپردازند. عصرها یا بین کلاس‌ها، معلمان ریاضی این مدارس به شکل اضافه‌کار بچه‌ها را به صورت گروهی به حل مسئله وامی‌داشتند و بر راه‌حل‌ها نظارت می‌کردند.
باقری به شکل مستقیم مسئول این کار بود و خودش پی‌گیری‌ها و هماهنگی‌های لازم را با آموزش و پرورش و مدارس راهنمایی داوطلب انجام می‌داد و در جلساتی که برای معلمان داوطلب می‌گذاشت؛ اهداف برنامه را برای‌شان روشن می‌ساخت. این کار بازخورد بسیار خوبی در بین دانش‌آموزان و معلمان داشت و استقبال بچه‌ها از این اتاق به قدری بود که حتی مجبور بودند برای شرکت در برنامه‌های این اتاق از قبل نوبت بگیرند. در همان سال نیز جلسات گپ ریاضی به همت خانم باقری در سالن اجتماعات پژوهشکده برگزار شد.
برای انتقال فعالیت‌های انجمن به سایر مناطق استان نیز چندین جلسه با سرگروه‌های شهرستان‌ها برگزار کرد تا تجربیاتش را به آن‌ها منتقل کند و آن‌ها نیز در برنامه‌های انجمن شرکت داشته باشند. خرید کتاب‌های مفید ریاضی و تجهیز کتاب‌خانه‌های شهرهای استان به‌خصوص شهرهای جنوبی استان به این کتاب‌ها از دیگر اقداماتی بود که انجمن با تلاش این بانوی فرهیخته انجام داد.
تلاش پی‌گیر در جهت ارتباط بین دانشگاه و معلمان نیز از جمله تلاش‌های پی‌گیر این معلم دلسوز بود که این امر را از طریق برگزاری جلسات سخنرانی و بحث و گفتگو در انجمن و دانشگاه به انجام می‌رسانید.
وی پس از تشکیل خانه‌ی ریاضیات هم تمامی موارد یاد شده را با ایده‌هایی بهتر و جذاب‌تر و در سطح وسیع‌تر در این مکان پی‌گیری کرد.
برگزاری انواع نمایشگاه‌های دائمی و موقت با هدف عمومی کردن فرهنگ تفکر و ریاضیات، انواع مسابقه‌های«لیگ بازی و اندیشه» و مسابقه‌های ریاضی در سطح مدارس، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و بازی در پرورشگاه‌ها، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و دوره‌های ضمن خدمت معلمان و برگزاری کلاس‌های آموزشی با روش‌هایی متفاوت از روش‌های مدرسه‌ای برای پرورش خلاقیت دانش‌آموزان، برخی از فعالیت‌های خانه‌ی ریاضیات کرمان است که همه با ایده‌ها و حمایت‌ها و پی‌گیری‌های این بانوی فرهیخته‌ی کرمانی به انجام رسیده و می‌رسند. اگرچه امروز او در بین ما نیست؛ اما چراغی که او برافروخت؛ روشنگر مسیر زندگی هزاران کرمانی شد و تاثیر فعالیت‌ها و تلاش‌های او هم‌چنان در شهر و دیارمان باقی خواهد ماند. روحش شاد و راهش پر رهرو باد.
منبع:http://www.kerna.ir/news/1391/04/28/news8838